اختلال یادگیری

اختلال یادگیری چیست؟ روش‌های تشخیص و مدیریت اختلالات یادگیری

اختلالات یادگیری در کودکان از جمله مشکلاتی است که می تواند تاثیر قابل توجهی را بر کیفیت زندگی آن ها داشته باشد. از جمله عوارض این اختلال می توان به دشواری در انجام کارهای ساده ای مانند خواندن، نوشتن و یا حتی انجام محاسبات ساده اشاره نمود.

تشخیص دشوار اختلال یادگیری

تشخیص دشوار اختلال یادگیری از دیگر مشکلات این بیماری محسوب می شود، بطوریکه ممکن است برخی از کودکان با اینکه مدت زیادی به اختلال یادگیری دچار هستند، به دلیل تشخیص دیر هنگام آن دچار عوارض دیگری همچون کاهش عزت نفس و انگیزه در روند تحصیلی  شوند که بدون شک تاثیر قابل توجهی در روند موفقیت آن ها خواهد داشت.

هدف این نوشته

در این مقاله سعی بر آن خواهیم داشت تا موضوع اختلال یادگیری را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم؛ با ما همراه باشید.

اختلال یادگیری چگونه اختلالی است؟ (تعریف اختلال یادگیری)

به طور کلی اختلالات یادگیری (LD) چالش های رایجی هستند که بر توانایی کودکان در یادگیری و استفاده از مهارت های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی تأثیر می گذارند. این مشکلات ناشی از کمبود هوش یا انگیزه نیستند، بلکه به دلیل تفاوت در نحوه کار مغز کودک ایجاد می شوند. از این رو آگاهی از علائم اختلال یادگیری در کودکان به منظور تشخیص هر چه زودتر آن، برای والدین از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود و تشخیص هر چه زودتر علائم آن تاثیر قابل توجهی بر روند درمان و موفقیت کودکانی که به اینگونه اختلال دچار هستند، خواهد داشت.

چه زمانی متوجه وجود اختلال یادگیری می شویم؟

اختلال یادگیری زمانی وجود دارد که مغز به روشی غیرمعمول اطلاعات را دریافت و پردازش می کند. این امر مانع از یادگیری مهارت و همچنین استفاده مناسب از آن ها توسط فرد می شود. به طور کلی، افراد مبتلا به اختلالات یادگیری دارای سطح هوشی متوسط یا بالاتر از حد متوسط هستند؛ بنابراین این موضوع سبب ایجاد شکافی بین مهارت های مورد انتظار از آن ها بر اساس سن، هوش و عملکردشان در مدرسه خواهد شد. این موضوع کاهش اعتماد به نفس و انگیزه کودکان را به دنبال دارد.

حال در این قسمت از مقاله به مهم ترین علائم اختلال یادگیری در کودکان خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.

علایم و دلایل اختلال یادگیری در کودکان

علایم اختلال یادگیری در کودکان تفاوت قابل توجهی با پیامدهای این بیماری در سایر رده های سنی ندارد. اختلالات یادگیری رایج، عمدتا بر توانایی کودک در موارد زیر تأثیر می گذارد:

• خواندن: یکی از رایج ترین انواع اختلالات یادگیری، اختلال خواندن با عنوان دیسلکسی است. این اختلال باعث می شود که فرد در تشخیص صداهای گفتاری مختلف در کلمات و یادگیری ارتباط حروف با آن صداها مشکل داشته باشد.

به طور کلی مهارت خواندن بر اساس درک گفتار شکل می گیرد. اختلال یادگیری در خواندن اغلب بر اساس مشکل کودک در درک یک کلمه گفتاری به عنوان ترکیبی از صداهای مجزا بوده و می تواند درک نحوه نشان دادن صدا توسط یک حرف یا حروف و همچنین، نحوه تشکیل کلمه را برای کودک دشوار سازد.

نقش حافظه کوتاه مدت در اختلال یادگیری

 در کنار موضوع مطرح شده، مشکلات حافظه کوتاه مدت، که از آن به عنوان حافظه فعال نیز یاد می شود، می تواند در این زمینه نقش داشته باشد. بهتر است بدانید حتی زمانی که مهارت های اولیه خواندن در کودکان حاصل شد، این امکان وجود دارد مهارت های زیر نیز دچار چالش شوند:

• خواندن با سرعت معمولی (خواندن روان)
• درک مطلب خوانده شده (فهمیدن متن)
• به خاطر سپردن صحیح مطالب خوانده شده
• نتیجه گیری بر اساس مطالبی که خوانده شده اند (استنتاج)
• املاء
• نوشتن: نوشتن نیازمند تلفیقی از مهارت های پیچیده شامل بینایی، حرکت و توانایی پردازش اطلاعات می باشد. اختلال یادگیری در نوشتن، که با عنوان دیسگرافی نیز شناخته می شود، ممکن است موارد زیر را به دنبال داشته باشد:
• دست خط کند که نیاز به تلاش زیادی دارد (نوشتن پرزحمت)
• مشکل در به خاطر آوردن نحوه شکل دادن حروف، کپی اشکال و کشیدن خطوط (مشکل در به یادآوری شکل حروف، کپی کردن و کشیدن خطوط)
• خط ناخوانا (خط بدخط)
• مشکل در بیان افکار به صورت کتبی (مشکل در بیان نوشتاری)
• متنی که ضعیف سازماندهی شده یا درک آن دشوار است (مشکل در سازماندهی متن و خوانایی آن)
• مشکل در املاء، دستور زبان و علائم نگارشی (اشتباهات املایی، گرامری و نگارشی)
• یادگیری و تحلیل مسائل ریاضی: اختلال یادگیری در ریاضی، که دیس کالکولی نیز نامیده می شود، ممکن است در مهارت های زیر، فرد را با مشکل مواجه سازد:
• درک نحوه کار اعداد و ارتباط آن ها با یکدیگر (درک مفهوم و روابط اعداد)
• حل مسائل ریاضی (حل کردن مسائل)
• یادگیری قوانین ریاضی پایه (یادگیری قواعد اساسی ریاضی)
• استفاده از نمادهای ریاضی (به کار بردن علائم ریاضی)
• درک مسائل با کلمات (فهمیدن مسائل متنی)
• سازماندهی و ثبت اطلاعات هنگام حل یک مسئله ریاضی (برنامه ریزی و یادداشت برداری در حل مسئله)
• استفاده یا درک زبان: انواع مختلفی از اختلالات گفتار و زبان می تواند بر کودکان تأثیر بگذارند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
• پیروی از دستورالعمل ها
• پاسخ دادن به سوالات
• لکنت زبان: مشکل در گفتن روان کلمات یا جملات
• مشکلات تولید گفتار: سختی در شکل گیری برخی کلمات یا صداها
• آپراکسی گفتاری دوران کودکی: مشکل در حرکت صحیح لب، فک و زبان برای صحبت کردن
• یادگیری مهارت های غیرکلامی: کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی، اغلب مهارت های زبانی پایه خوبی دارند. آن ها در به خاطر سپردن کلمات عالی هستند؛ اما ممکن است در برخی مهارت هایی که به صحبت کردن ارتباطی ندارند، دچار مشکل شوند که از مهم ترین آن ها می توان به این موارد اشاره نمود:
• درک موقعیت مکانی اشیاء (تشخیص جهت و مکان)
• درک مفاهیم انتزاعی (فهمیدن مفاهیم غیر قابل لمس)
• خواندن احساسات افراد از طریق حالات چهره و سایر نشانه ها (درک زبان بدن)
• حرکت دادن بدن، که هماهنگی حرکتی نیز نامیده می شود. این نوع اختلال به عنوان دیس پراکسی نیز شناخته می شود (اختلال در برنامه ریزی و اجرای حرکات)
• مهارت های حرکتی ظریف که ممکن است همراه با سایر اختلالات یادگیری رخ دهد (مهارت های حرکتی کوچک)
• توجه کردن، برنامه ریزی و سازماندهی، همان طور که در اختلال کم توجهی- بیش فعالی (ADHD) دیده می شود. (تمرکز، برنامه ریزی و سازماندهی)
• درک تکالیف سطح بالاتر خواندن یا نوشتن، که اغلب در اواخر دوره ابتدایی ظاهر می شود (فهمیدن متون پیچیده تر یا مهارت های نوشتاری پیشرفته تر)
• برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران: کودکان مبتلا به اختلالات گفتار یا زبان اغلب می توانند اطلاعات بصری را به خوبی درک کنند و از آن ها در موقعیت های اجتماعی به خوبی استفاده کنند.

بهتر است بدانید که اختلال در یادگیری در بزرگسالان نیز دارای علائم و عوارض قابل توجهی است که در قسمت بعد، مورد بررسی قرار گرفته اند.

علایم اختلال یادگیری در بزرگسالان

اختلالات یادگیری (LD) که بیشتر در دوران کودکی شناخته می ‌شوند، می‌ توانند تا بزرگسالی نیز ادامه داشته باشند و بر زندگی تحصیلی، شغلی و روابط افراد بالغ تأثیر بگذارند.

با وجود اینکه تخمین زده می ‌شود حدود 10 تا 15 درصد از بزرگسالان به نوعی اختلال یادگیری مبتلا هستند، اما بسیاری از آن ها از مشکل خود بی ‌اطلاع هستند و در سکوت با چالش‌ های آن دست و پنجه نرم می ‌کنند. اختلالات یادگیری رایج بر توانایی بزرگسالان در موارد زیر تأثیر می گذارد :

• مشکل در محل کار: جا ماندن از ضرب الاجل ‌ها، فراموش کردن جزئیات مهم، مشکل در تمرکز، عدم سازماندهی، ناتوانی در تکمیل وظایف
• مشکل در خواندن: خواندن کلمات به آرامی یا با اشتباه، سوء تفاهم متن خوانده شده، مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات
• مشکل در نوشتن: مشکل در هجی کردن کلمات، دست خط نامرتب، مشکل در سازماندهی افکار به صورت کتبی
• مشکل در مسائل و تحلیل های ریاضی: مشکل در انجام محاسبات، حل مسائل، درک مفاهیم ریاضی
• مشکلات دیگر: مدیریت ضعیف زمان، عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی

 آفازی و دیس فازی؛ دو اختلال زبان شایع

آفازی و دیس فازی هر دو از جنس اختلال زبانی هستند که بر توانایی افراد در برقراری ارتباط تأثیر می‌گذارند. با این حال، تفاوت‌ های ظریفی بین این دو وجود دارد که درک آنها برای تشخیص و درمان دقیق مهم است.

اختلال ” آفازی “

آفازی را می توان ناتوانی یا اختلال در تولید یا درک زبان به دلیل آسیب مغزی عنوان نمود که در اثر سکته مغزی، ضربه مغزی، تومور مغزی یا عفونت مغزی ایجاد شود. بهتر است بدانید انواع مختلفی از آفازی وجود دارد که هر کدام بر جنبه‌ های متفاوتی از زبان تأثیر می‌ گذارند:

• آفازی بروکا: این نوع آفازی با مشکل در تولید گفتار روان و معنادار مشخص می‌ شود و ممکن است افراد مبتلا به آن در یافتن کلمات مناسب، صحبت با جملات کوتاه و ساده و به کارگیری گرامر صحیح مشکل داشته باشند.
• آفازی ورنیکه: این نوع آفازی با مشکل در درک زبان گفتاری و نوشتاری مشخص می گردد. افراد مبتلا به آفازی ورنیکه ممکن است گفتار دیگران را درک نکرده، از کلمات یا جملات نامربوط استفاده کنند و همچنین، در دنبال کردن مکالمه دچار مشکل شوند.
• آفازی گلوبال: این نوع، شدیدترین گونه آفازی بوده و شامل مشکلات تولید و درک زبان می ‌شود. این امکان وجود دارد که افراد مبتلا به آفازی گلوبال، در برقراری هرگونه ارتباط کلامی مشکل داشته باشند.

اختلال “دیس فازی “

دیس فازی به اختلال موقتی در گفتار به دلیل آسیب مغزی اطلاق می ‌شود. این آسیب می ‌تواند در اثر سکته مغزی گذرا، ضربه مغزی خفیف یا میگرن ایجاد شود. برخلاف آفازی، دیس فازی معمولا موقتی بوده و با گذشت زمان و بدون نیاز به درمان برطرف می‌شود.

علل بروز اختلال یادگیری در کودکان و بزرگسالان

همان طور که قبلا نیز مورد اشاره قرار گرفت، اختلال یادگیری (LD) چالش ‌های رایجی هستند که بر توانایی افراد در یادگیری و استفاده از مهارت‌ های تحصیلی تأثیر می ‌گذارند. این مشکلات ناشی از کمبود هوش یا انگیزه نیستند، بلکه به دلیل تفاوت در نحوه کار مغز فرد ایجاد می ‌شوند. علل اختلالات یادگیری پیچیده و چند وجهی بوده و شامل عوامل ژنتیکی، عصبی و محیطی می ‌شوند که در این قسمت از مقاله، آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

عوامل ژنتیکی

تحقیقات نشان داده است که LD  می ‌تواند در خانواده ‌ها خوشه‌ ای باشد؛ به بیان دیگر می توان گفت که اگر یکی از اعضای خانواده به اختلال یادگیری مبتلا باشد، احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده نیز افزایش می‌ یابد. دانشمندان معتقدند که چندین نوع ژن وجود دارند که ممکن است در ایجاد LD نقش داشته باشند.

عوامل عصبی

علاوه بر عوامل ژنتیکی، اختلالات یادگیری ممکن است ناشی از تفاوت ‌هایی در ساختار یا عملکرد مغز باشند. این تفاوت ‌ها ممکن است قبل از تولد، در دوران بارداری یا زایمان، و همچنین در اثر آسیب مغزی به خصوص در دوران کودکی ایجاد شوند.

عوامل محیطی

در کنار عوامل ژنتیکی و عصبی، عوامل محیطی مختلفی نیز می ‌توانند خطر ابتلا به LD را افزایش دهند. از جمله مهم ترین عوامل تاثیرگذار در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• قرار گرفتن در معرض سموم: قرار گرفتن در معرض سموم مانند سرب یا جیوه در دوران بارداری و یا کودکی می‌ تواند تاثیر قابل توجهی بر رشد مغز گذاشته و منجر به بروز LD در فرد شود.
• سوء تغذیه: سوء تغذیه در دوران بارداری یا کودکی نیز می ‌تواند بر رشد مغز اثر منفی داشته و LD را به دنبال داشته باشد.
• زایمان زودرس: نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر ابتلا به LD هستند.
• وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که با وزن کم به دنیا می ‌آیند بیشتر در معرض خطر ابتلا به LD هستند.
• عفونت ‌های دوران کودکی: بهتر است بدانید برخی از عفونت ‌های دوران کودکی، مانند مننژیت، می‌ توانند به مغز آسیب رسانده و ابتلا به LD را به دنبال داشته باشند.

با اینکه عواملی که در این قسمت مورد اشاره قرار گرفتند را می توان مهم ترین علل ایجاد اختلال در یادگیری دانست، اما ذکر این نکته مهم است که هیچ علت واحدی برای اختلال یادگیری وجود ندارد؛ بلکه به طور کلی می توان گفت در اغلب موارد اختلال در یادگیری ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی و محیطی بوده و هر یک از آن ها در ایجاد این بیماری نقش دارند.

نحوه تشخیص اختلال یادگیری؛ چطور بفهمیم کودک مبتلا به اختلال یادگیری است؟!

بهترین و موثرترین روش تشخیص اختلال یادگیری در کودکان، مراجعه به متخصص است. متخصصان با استفاده از روش های خاص و در مراحل متعددی، نسبت به تشخیص این گونه از اختلالات در کودکان اقدام می نمایند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• مصاحبه با والدین و معلم: این امر به منظور جمع ‌آوری اطلاعات در مورد سابقه تحصیلی، نقاط قوت و ضعف و رفتار کودکان انجام می پذیرد.
• ارزیابی‌ های تحصیلی: این ارزیابی‌ برای سنجش مهارت ‌های خواندن، نوشتن، تحلیل مسائل ریاضی و سایر مهارت‌ های تحصیلی آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• ارزیابی ‌های روانشناختی: ارزیابی‌ های روانشناختی به منظور بررسی وجود هرگونه مشکل در هوش، حافظه، توجه یا سایر عملکردهای شناختی که ممکن است بر یادگیری کودک تأثیرگذار باشد، صورت می گیرد.

درمان اختلال یادگیری در کودکان؛ آیا اختلال یادگیری در کودکان قابل درمان است؟

به طور کلی و تا به امروز، هیچ روش درمانی ثابت شده ای برای اختلالات یادگیری کشف نشده است؛ اما بهتر است بدانید که با مداخلات مناسب، اغلب کودکان مبتلا به LD می‌ توانند مهارت های فردی مورد نیاز خود را یاد گرفته و در مسیر آینده خود موفقیت های مورد نظر خود را کسب نمایند.

مداخلات رایج و مورد استفاده در زمینه حل اختلال یادگیری می توانند ترکیبی از موارد زیر باشند:

• آموزش جبرانی: این نوع آموزش به طور خاص به منظور رفع نیازهای فردی کودکان دچار اختلال یادگیری طراحی شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
• راهبردهای یادگیری: این راهبردها به کودکان دچار LD کمک می ‌کنند تا مهارت ‌های یادگیری خود را به تدریج ارتقا داده و به بیانی دیگر بتوانند کارآمدتر یاد بگیرد.
• تکنولوژی ‌های کمکی: این فناوری‌ های نوین می ‌توانند به کودک در انجام وظایف تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و سازماندهی کمک کنند.

موضوعی که می بایستی به یاد داشته باشید این است که هر کودک دچار اختلال یادگیری منحصر به فرد است و هیچ رویکردی را نمی توان برای همه مناسب دانست. در حقیقت بهترین رویکرد مواجهه با این نوع از اختلال این است که با همکاری والدین، معلمان و متخصصان، برنامه‌ آموزشی مناسب برای هر کودک، متناسب با شرایط و توانایی های وی تدوین گردد تا در نتیجه آن، بهترین بازدهی ممکن به دست آید.

داروی درمان اختلال یادگیری

همان گونه که بیان شد، اختلالات یادگیری (LD) مجموعه ای از شرایط می باشند که بر توانایی فرد در یادگیری و استفاده از مهارت‌ تأثیر منفی می‌ گذارند. متأسفانه، تا به امروز هیچ داروی قطعی به منظور درمان اختلالات یادگیری شناخته نشده است. با این حال، برخی از داروها می‌ توانند به مدیریت برخی از علائم مرتبط با  LD که از جمله آن ها می توان به بی ‌قراری و عدم توجه اشاره نمود، کمک کنند.

رایج‌ترین نوع دارویی که برای درمان LD استفاده می‌ شود، محرک‌ ها هستند. محرک‌ ها با افزایش سطح دوپامین و نوراپی ‌نفرین، که نقش مهمی در عملکرد شناختی دارند در مغز دارند، عمل می‌ کنند. از رایج ترین محرک ‌های مورد استفاده برای LD می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• متیل ‌فنیدات ریتالین، Concerta))
• آمفتامین  (Adderall, Dexedrine)
• گوانفاسین  (Intuniv)

در کنار داروهای فوق، برخی داروهای دیگر نیز متناسب با شرایط فرد مبتلا مورد استفاده قرار می گیرند که از مهم ترین آن ها می توان موارد زیر را بیان کرد:

• ضد افسردگی‌ ها: این داروها می ‌توانند به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب کمک کنند که در نتیجه آن، کیفیت یادگیری نیز به طرز قابل توجهی بهبود خواهد یافت.
• داروهای ضد اضطراب: این دسته از داروها آرامش و تمرکز فرد مبتلا به اختلالات یادگیری را بهبود می بخشند.

توجه به این نکته مهم است که انتخاب و مصرف داروهای اختلال یادگیری حتما می بایستی با تجویز پزشک و زیر نظر متخصص این امر صورت گیرد؛ انتخاب و مصرف دارو به صورت خودسرانه ممکن است نه تنها در فرآیند درمان و کنترل بیماری اثر مفیدی نداشته باشد، بلکه عوارض جبران ناپذیری را نیز از خود به جای بگذارد.

آموزش به کودکان مبتلا به اختلال یادگیری؛ کدام تمرین ها مناسب هستند؟

با وجود چالش‌ هایی که کودکان دارای LD با آن مواجه هستند، استفاده از روش ‌های آموزشی مناسب و تمرینات هدفمند، می ‌تواند به آن ها کمک کرده تا در فرآیند یادگیری و پیشرفت تحصیلی خود به اهداف مورد نظرشان دست پیدا کنند. در این قسمت از مقاله به مهم ترین این راهکارها و تمارین خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.

• ارزیابی دقیق:  اولین قدم در آموزش موثر به کودکان دارای  LD، ارزیابی دقیق نقاط قوت و ضعف آن ها می باشد. این ارزیابی می بایستی توسط متخصصان انجام شده و شامل بررسی مهارت ‌های تحصیلی، عملکرد شناختی و نیازهای فردی کودک خواهد بود.
• برنامه آموزشی فردی  (IEP): بر اساس نتایج ارزیابی، یک برنامه آموزشی فردی (IEP) برای هر کودک دچار اختلال یادگیری طراحی می‌ شود. این برنامه شامل اهداف آموزشی، مداخلات مناسب و کاربردی و همچنین، خدمات حمایتی است که به منظور کمک به کودک در رسیدن به پتانسیل کامل خود ارائه می ‌شود.
• آموزش جبرانی:  آموزش جبرانی نوعی از آموزش است که به طور خاص به منظور رفع نیازهای فردی کودکان دارای LD طراحی می شود.  این آموزش که می ‌تواند به صورت انفرادی یا گروهی باشد، بر روی مهارت‌ هایی تمرکز دارد که کودک در آن ها دچار مشکل و چالش است.
• راهبردهای یادگیری:  آموزش راهبردهای یادگیری به کودکان مبتلا بهLD ، نقش بسزایی در بهبود بازدهی یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات خواهد داشت. این راهبردها می ‌توانند شامل تکنیک ‌های سازمانی، روش‌ های مطالعه و استفاده از ابزارهای کمکی باشند.
• فناوری های کمکی:  فناوری ‌های کمکی می‌ توانند به کودکان دارای LD در انجام وظایف تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و سازماندهی کمک موثری نمایند و شامل نرم ‌افزارهای کامپیوتری، برنامه ‌های تلفن همراه و سایر ابزارهای تخصصی می باشند.

تفاوت اختلال یادگیری با بیش فعالی؛ آیا این دو مفهوم یکسان هستند؟

اختلال یادگیری (LD) و اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) دو اختلال شایع هستند که هر دو آن ها بر توانایی یادگیری و عملکرد تحصیلی کودکان تأثیر می ‌گذارند. بهتر است بدانید که با وجود برخی شباهت ‌ها، این دو اختلال، تفاوت‌ های اساسی نیز با یکدیگر داشته و یکسان نیستند.

اختلال یادگیری

همان گونه که قبلا نیز بیان گردید، اختلالات یادگیری به عنوان نوعی از شرایط تعریف می شوند که بر توانایی یادگیری فرد و استفاده از مهارت ‌های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی تأثیر می‌ گذارند. این اختلالات ناشی از مشکل در پردازش اطلاعات توسط مغز بوده و حتی قادر هستند تا افراد باهوش را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

بیش فعالی

اما اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) ، یک اختلال عصبی رشدی محسوب می شود که بر توانایی فرد در تمرکز، کنترل رفتار و تنظیم احساسات خود تأثیر می ‌گذارد. این اختلال اغلب با بی‌ قراری و عدم توجه تشخیص داده می‌ شود.

اما سوالی که ممکن است در این زمینه ایجاد گردد این است که این تفاوت های اصلی و کلیدی این دو نوع اختلال بیشتر در چه مواردی بروز پیدا می کنند؟! سوالی که در این قسمت از مقاله مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تفاوت‌ های کلیدی بین اختلال های LD و  ADHD

به طور کلی، تفاوت های کلیدی این دو اختلال را می توان در مکان تاثیر، علت، علائم و همچنین، فرآیند درمان آن ها عنوان نمود.

• مکان تأثیر: LD بر توانایی یادگیری و استفاده از مهارت ‌های تحصیلی تأثیر می‌ گذارد، در حالی که ADHD توانایی تمرکز، کنترل رفتار و تنظیم احساسات را هدف قرار می دهد.
• علت اختلال: LD ناشی از مشکل در پردازش اطلاعات توسط مغز می باشد، در حالی که ADHD یک اختلال عصبی رشدی محسوب می گردد.
• علائم: علائم LD عمدتا شامل مشکل در خواندن، نوشتن و تحلیل مسائل ریاضی است، در حالی که علائم ADHD را می توان مواردی نظیر بی‌ قراری و عدم توجه دانست.
• درمان: درمان LD معمولاً شامل آموزش جبرانی و راهبردهای یادگیری است، در حالی که درمان ADHD معمولاً شامل دارو و رفتار درمانی می باشد.
•  

آیا کودک دارای اختلال یادگیری استثنایی است؟

تشخیص اینکه آیا کودک دارای اختلال یادگیری استثنایی است یا خیر، امری پیچیده‌ می باشد که نیاز به بررسی ‌های تخصصی توسط متخصصان آموزش و پرورش و روانشناسی دارد.

ممکن است برخی از کودکان دارای اختلال یادگیری، در دسته کودکان استثنایی‌ قرار گیرند، اما این موضوع به طور قطعی قابل تعمیم به همه ی این افراد نخواهد بود. برای تشخیص دقیق این موضوع،  موارد زیر می بایستی به طور دقیق و تخصصی مورد بررسی قرار گیرند:

• شدت اختلال یادگیری: این پارامتر در سه سطح تعریف می گردد که شامل موارد زیر می شوند:
• اختلال خفیف: این سطح از اختلال ممکن است فقط بر یک مهارت خاص مانند خواندن یا تحلیل مسائل ریاضی تأثیر بگذارد. در اینگونه موارد، بکارگیری مداخلات آموزشی مناسب، تاثیر قابل توجهی بر روند بهبودی فرد مبتلا خواهد داشت.
• اختلال متوسط: این نوع اختلال بر چندین مهارت تحصیلی فرد تأثیر گذاشته و کنترل آن نیاز به استفاده از مداخلات آموزشی و حمایتی خواهد داشت.
• اختلال شدید: این سطح از اختلال یادگیری بر تمام مهارت ‌های تحصیلی و همچنین سایر جنبه ‌های عملکردی کودک در مدرسه و زندگی روزمره تأثیر می‌ گذارد. اختلال شدید نیاز به استفاده از مداخلات و حمایت‌ های بسیار فشرده و تخصصی داشته و فرآیند درمانی پیچیده تری را به دنبال خواهد داشت.

• نیازهای آموزشی: نیازهای آموزشی این دسته از کودکان را نیز می توان در سه دسته عنوان کرد:
• برنامه آموزشی عادی: کودکان دارای اختلال یادگیری از نوع خفیف ممکن است با اعمال تغییرات محدود در برنامه آموزشی عادی، بتوانند به طور قابل توجهی بهبود یابند و به موفقیت برسند.
• برنامه آموزشی جبرانی: این نوع برنامه به طور خاص به منظور رفع نیازهای فردی کودک طراحی شده است و می تواند شامل آموزش های انفرادی و یا گروهی در تلفیق با برنامه آموزشی عادی مورد استفاده قرار گیرد.
• مدرسه استثنایی: در مواردی که اختلال یادگیری شدید وجود دارد، کودک مبتلا قادر نخواهد بود تا در مدرسه عادی آموزش ببیند. در این حالت ممکن است نیاز به ادامه فرآیند تحصیل و یادگیری در مدرسه استثنایی باشد.

سایر عوامل:

• توانایی ‌های هوشی: هوش کودک از پارامترهای مهم و تاثیرگذار در این فرآیند است. ممکن است برخی از کودکان مبتلا به اختلال یادگیری، سطح هوشی بالایی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر از هوش متوسط یا پایینی برخوردار باشند.
• سلامت روان: در مورد سنجش سلامت روان کودکان مبتلا به اختلال یادگیری، این موضوع می بایستی مورد بررسی قرار گیرد که آیا کودک از مشکلات سلامت روان مانند اضطراب یا افسردگی نیز رنج می ‌برد یا خیر؛ چرا که این مشکلات می‌ توانند اثرات قابل توجهی را بر فرآیند یادگیری و عملکرد تحصیلی وی از خود به جای بگذارند.
• محیط اجتماعی و اقتصادی: شرایط زندگی در کنار حمایت ‌های اجتماعی و اقتصادی که برای کودک مبتلا به اختلالات یادگیری فراهم شده است نیز فرآیند یادگیری او را تحت تاثیر قرار می دهد و از این جهت، می بایستی مورد بررسی قرار گیرد.

 جمع بندی

اختلالات یادگیری (Learning Disorders) طیف وسیعی از شرایط را شامل می‌ شوند که بر توانایی فرد در یادگیری و استفاده از مهارت‌ های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن، درک و تحلیل ریاضی و حل مسئله تأثیر می‌گذارند. این اختلالات که در دوران کودکی یا نوجوانی بروز می‌ کنند، می‌ توانند زمینه ساز چالش‌ های قابل توجهی به خصوص در فرآیند یادگیری و عملکرد تحصیلی افراد ایجاد باشند. با این حال، مهم است بدانیم که اختلال یادگیری لزوما به معنای سطح هوشی پایین یا توانایی ذاتی محدود نیست. افراد مبتلا به این اختلالات می ‌توانند با دریافت حمایت و مداخلات مناسب، در زمینه‌ های مختلف تحصیلی و زندگی خود روند زندگی عادی را طی نموده و به اهداف مورد نظرشان دست پیدا کنند.

در این نوشته سعی کردیم تا مفهوم اختلال یادگیری، چالش هایی که برای افراد ایجاد می کند، انواع و سطح های آن در کنار علائم و روش های کنترل آن به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.